Na jarenlange ervaring in het internationale onderwijs in China besloot docent Anton Jacobs samen met zijn gezin terug te keren naar Nederland. In dit interview vertelt hij open over zijn overstap naar het Nederlandse onderwijssysteem, zijn deelname aan het zij-instroomtraject van VOTA, en zijn eerste ervaringen op het Deltion College. Wat bracht hem terug naar Nederland? Wat viel hem op aan het onderwijs hier? En welke tips heeft hij voor anderen die twijfelen over een carrière in het onderwijs? Lees hier zijn inspirerende verhaal.
Achtergrond & eerste stap richting onderwijs in NederlandJe hebt jarenlang in het onderwijs gewerkt in China — wat voor werk deed je daar precies?
Sinds 2009 werkte ik als docent in China, eerst op een mbo/hbo als docent marketing, en daarna als leraar economie voor het internationale Engelse curriculum: IGCSE en A-levels (te vergelijken met de bovenbouw van havo/vwo). Dat was superleuk en leverde veel avonturen op. Daarnaast werkte ik als consultant en later ook als academisch hoofd.
Wat heeft je doen besluiten om bij terugkomst in Nederland opnieuw het onderwijs in te gaan?
De markt en de werkomstandigheden in China zijn de laatste jaren achteruitgegaan. Het wordt steeds moeilijker voor buitenlanders om leidinggevende posities op scholen te bekleden, er zijn minder internationale studenten en de rivaliteit is toegenomen, waardoor de interesse bij studenten afneemt. Bovendien wordt het Chinese onderwijssysteem nationalistischer, en we vonden het beter voor ons zoontje om het Nederlandse systeem te volgen.
Daarom besloten mijn vrouw en ik — toch vrij plotseling — terug te keren naar Hengelo. ‘Hallo mama, mogen wij een jaartje of meer even op zolder wonen?’
Hoe ben je in contact gekomen met VOTA en het zij-instroomtraject?
Helaas kon ik mijn onderwijsbevoegdheid niet overzetten naar een Nederlandse bevoegdheid. Dus bleef zij-instroom als beste optie over! Mijn werkervaring had gelukkig genoeg raakvlakken met onderwijs. Al vrij snel kwam ik via de websites van scholen in de buurt bij VOTA en hun instroomtraject terecht. Na wat mails en een gesprekje zat ik bij de zij-instroomgroep.
Hoe ervoer je het oriëntatietraject van VOTA?
Het oriëntatietraject was perfect: het gaf me toegang tot veel scholen in de buurt en hielp me het Nederlandse curriculum en de onderwijscultuur te leren kennen. De presentaties en lessen van VOTA waren waardevol en boden helderheid over de zij-instroom en de basisvaardigheden van een leraar. Daarnaast waren er boeiende gesprekken, bijvoorbeeld over het gebruik van telefoon/laptop in de les en hoe je omgaat met Nederlandse studenten. Iedereen kon zijn ervaringen delen, wat zorgde voor een gezellige en leerzame reeks lessen en trainingen.
Een belangrijk aspect was het eerder kunnen beginnen aan het geschiktheidsonderzoek. Dit maakte mij aantrekkelijker voor scholen en gaf zelf ook al meer duidelijkheid.
Wat leer je tot nu toe over het Nederlandse onderwijssysteem?
In Nederland lijken leraren meer randtaken te hebben, zeker op het mbo. Dit maakt vooral de voorbereiding op lessen uitdagend voor een nieuwe docent en zorgt voor extra druk. Er is hier ook minder controle op wat en hoe een leraar in de klas lesgeeft. Dit heeft zijn voor- en nadelen: enerzijds geeft het meer vrijheid, anderzijds vraagt het om zelfreflectie en actief collega’s om feedback vragen. De omgang in de klas in China was over het algemeen strikter en er was misschien meer respect voor de leraar. Daarentegen bouw je hier sterkere persoonlijke banden op met studenten.
Je bent ook bezig met het geschiktheidsonderzoek. Hoe verloopt dat tot nu toe?
Bij het geschiktheidsonderzoek moeten we in een portfolio aantonen wat we al kunnen, in relatie tot kennis en kunde van het lesgeven binnen ons gekozen vakgebied. Dit vraagt om een kritische blik op wat je al beheerst en wat je nog moet leren. Voor mij was dit proces zeker nuttig, al duurde het langer dan verwacht—juist omdat ik al veel ervaring had op sommige gebieden en daardoor geneigd was te veel te schrijven en te bewijzen. Mijn portfolio heb ik eind maart ingeleverd. Daarna kwamen twee assessoren van Windesheim bij een les kijken en namen ze een criteriumgericht interview af. Dat ging goed, en ik hoop in mei of juni het groene licht te krijgen om te starten met de maatwerkopleiding.
Wat voor werk doe je nu op het Deltion College?
Ik werk bij het team International Business Studies van Handel en Commercie. Dit paste goed, omdat de economie- en commercielessen in het Engels worden gegeven en ik lesgeef aan de hand van het Engelse BTEC. Ook leuk is dat ik zo mijn internationale ervaring kan inzetten!
Hoe past je ervaring in de praktijk bij wat je leert in het traject?
Mijn werk sluit goed aan bij wat ik over het mbo heb geleerd in het traject: de relatie met studenten is belangrijk, je leert hoe je met hen (en hun telefoons...) omgaat, en de theorie die veel leraren in Nederland delen, zoals De zes rollen van de leraar, komt ook terug.
Wat hoop je te bereiken als docent in Nederland?
Ik herinner me nog goed de leraren die mij het meest hebben gevormd en geholpen. Dat hoop ik ook voor mijn studenten te betekenen. Een berichtje van een oud-student die dankzij jou zijn of haar weg heeft gevonden, geeft mij weer voor maanden extra motivatie en een glimlach. Vergeet dus niet ook even wat aan je eigen oud-leraren te sturen!
Tip voor twijfelaars
Als je het overweegt: ga in gesprek, meld je aan en ontdek of het echt iets voor je is. Zo niet? Geen probleem, ook daarvan word je wijzer! Je leert in korte tijd veel over onderwijs, lesgeven en jezelf.
Neem contact op via [email protected]